“รู้อะไรไม่สู้ รู้จักตัวเอง” แต่บางทีการรู้จักตัวตนที่แท้จริงของตัวเองมันก็ไม่ได้ง่ายขนาดนั้น ยิ่งในโลกยุคใหม่ที่ให้ค่ากับความเป็นอิสระเสรี การมีความคิดเป็นของตัวเอง กลายเป็นค่านิยมของสังคมที่ทำให้คนรุ่นใหม่พยายามอย่างมากที่จะเสาะหาตัวตนและความหมายของชีวิต ผ่านคำถามที่ว่า เราเกิดมาทำไม เกิดมาเพื่ออะไร โดยหวังว่านี่จะเป็นแรงขับเคลื่อน เป็น passion ที่จะทำให้ใช้ชีวิตบนโลกที่เปลี่ยนไปตลอดเวลา และนี่เป็นที่มาของ “วิกฤตตัวตน” หรือ Identity Crisis

           Identity Crisis คือ ปรากฏการณ์แห่งความสงสัยใคร่รู้ในบทบาทของตัวเองในสังคม สงสัยว่าเราคือใคร เกิดมาทำไม เกิดมาเพื่ออะไร เป็นอะไรในสังคมนี้ คอนเซปต์ของวิกฤตตัวตนเริ่มต้นมาจากนักจิตวิทยาชาวเยอรมัน เอริก เอริกสัน (Erik Erikson) ผู้เชื่อว่าการค้นหา “อัตลักษณ์” หรือ “ตัวตน” เป็นหนึ่งในเรื่องซับซ้อนที่สุดที่มนุษย์คนหนึ่งต้องเจอ

           ช่วงเวลาที่มักเกิดวิกฤตตัวตนมักเป็นช่วงเวลาที่ต้องเปลี่ยนผ่านบทบาทและหน้าที่ในชีวิต เช่น ช่วงวัยรุ่น ที่มีการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย ฮอร์โมน และสภาวะอารมณ์อย่างรวดเร็ว ช่วงวัยทำงาน กับบทบาท หน้าที่ ความรับผิดชอบที่เปลี่ยนไป หรือแม้แต่วัยเกษียณ ก็สามารถเกิดภาวะวิกฤตตัวตนนี้ขึ้นได้ ในช่วงเวลาแห่งการเปลี่ยนผ่านมักทำให้คนเราเกิดความสงสัยในตัวเอง และเริ่มกระบวนการค้นหาจุดยืนในชีวิต ผ่านการสำรวจความคิด ทัศนคติ และค่านิยม รวมไปถึงมุมมองของคนอื่นที่มีต่อเรา จนทำให้เกิดกระบวนการเรียนรู้และยอมรับตัวเองเกิดขึ้น และได้มาซึ่งบทสรุปของ “อัตลักษณ์” (Identity achievement) เป็นคำตอบของคำถามทั้งหมดเกี่ยวกับตัวเองที่เคยสงสัย

           ด้วยความเปลี่ยนแปลงของสังคม รวมไปถึงความรู้สึกนึกคิด ความชอบส่วนตัว เป็นเหตุผลที่ทำให้คนเราต้องคอยค้นหาตัวตนอยู่เสมอ เนื่องจากมนุษย์เป็นสัตว์สังคมที่ต้องการการยอมรับ อัตลักษณ์ การรู้จักตัวเองและยอมรับตัวตนของตัวเอง (Self-esteem) จะช่วยให้เราปรับตัวเข้ากับสังคมและผู้อื่นได้ดีมากยิ่งขึ้น ช่วงเวลาแห่งการค้นหาตัวเองนี้ มักสร้างความรู้สึกตื่นเต้นและกดดันไปพร้อม ๆ กัน

           ยิ่งในวันที่โลกหมุนเร็วแบบทุกวันนี้ หลายคนเลยมักรู้สึกกดดันมากกว่าเดิม ทั้งจากค่านิยมแบบเดิม ๆ และค่านิยมแบบใหม่ ที่มีภาพของคนที่ประสบความสำเร็จตั้งแต่อายุยังน้อย วิธีคิด วิธีมองโลก และการแสดงออกที่มีความเสรี เป็นไปในทิศทางใดก็ได้ ทำให้หลายคนอาจหลงทางในการค้นหาตัวตนได้ง่าย บวกกับแนวคิดที่ว่า ยิ่งค้นหาตัวเองเจอเร็วยิ่งประสบความสำเร็จเร็ว อาจทำให้หลายคนวิ่งไปในทิศทางที่ผิดอยู่ก็ได้ คำแนะนำของเราคือ “ใจเย็น ๆ ” ค่อย ๆ ค้นหาตัวเองผ่านการตั้งคำถามและลองทำจริงเพื่อหาประสบการณ์ 

           ลองเริ่มต้นที่คำถามง่าย ๆ เช่น เวลาว่างชอบทำอะไร? อะไรที่ทำแล้วรู้สึกมีพลังมากขึ้น? มีอะไรบ้างที่ทำแล้วรู้สึกเหมือนหมดพลัง? อะไรที่ทำให้เรารู้สึกมีคุณค่ามากขึ้น? รู้สึกมั่นใจขึ้น? อยากเรียนรู้เรื่องอะไรอย่างต่อเนื่อง แม้ว่าเรื่องนั้นจะยากสำหรับเราก็ตาม คำถามพวกนี้จะช่วยเป็นเหมือนจิ๊กซอว์ให้เราได้ต่อภาพตัวตนของเรา ณ ตอนนี้ขึ้นมาได้ ความสำคัญคือ ต้องตอบคำถามเหล่านี้อย่างจริงใจ แม้ว่าเรื่องที่ทำให้เราสบายใจจะเป็นเรื่องเล็กน้อย อย่างเช่น ชอบพาสุนัขไปเดินเล่น หรือมีพลังทุกครั้งที่ได้ทำอาหาร สิ่งเล็ก ๆ เหล่านี้ก็สามารถนำไปขยายใหญ่จนเกิดเป็นตัวตน ไปจนถึงทำให้เป็นอาชีพที่หาเลี้ยงตัวเองได้เลยก็ได้

           นอกจากการด้านการใช้ชีวิตแล้ว การค้นหาตัวตนให้พบ ยังสามารถช่วยแก้ปัญหาเรื่องงานได้อีกด้วย อย่างที่บอกไปแล้วว่า แม้แต่คนทำงาน หรือคนสูงวัยก็เกิดวิกฤตตัวตนขึ้นได้ ดังนั้น เมื่อมีการเปลี่ยนงาน ไม่ว่าจะเป็นเปลี่ยนที่ทำงาน หรือเปลี่ยนสายงานไปเลย ก็อาจทำให้รู้สึกไม่มั่นใจและมีคำถามเกี่ยวกับตัวตนของตัวเองได้ ลองกลับมาทบทวนบทบาท หน้าที่ ตัวตน และสำรวจความรู้สึกนึกคิดของตัวเองให้ดีอีกครั้ง เพื่อหาหลักยึดและตอบคำถามว่าแท้จริงแล้วเราชอบอะไร? งานนี้เป็นงานที่เหมาะกันเราไหม? ทำแล้วรู้สึกมีความสุขหรือเห็นคุณค่าในตัวเองหรือเปล่า? เมื่อได้ทบทวนตัวเองผ่านคำถามเหล่านี้แล้ว ก็จะทำให้รู้จักตัวเองในช่วงเวลานี้ดีขึ้น และผ่านพ้นวิกฤตตัวตนได้

           ถึงแม้ว่า วิกฤตตัวตนจะขึ้นชื่อว่าเป็นวิกฤตหนึ่งในชีวิต แต่ถ้าเราลองมองอีกด้าน วิกฤตการค้นหาตัวตน ก็เป็นเหมือน wake up call หรือเสียงเตือนให้เราได้หันกลับมาเช็กว่าตอนนี้เราใช้ชีวิตแบบไหน มีความสุขดีหรือเปล่า มีตัวตนอย่างไร และจะเดินไปในถนนสายชีวิตที่ทอดยาวไปอย่างไรดี ถึงจะมีทั้งสุขภาพกายและสุขภาพจิตที่แข็งแรง JobsDB หวังว่าทุกคนจะผ่านพ้นวิกฤตตัวตนไปได้อย่างดีในทุก ๆ ครั้ง เป็นกำลังใจให้ทุกคนที่กำลังค้นหาตัวตนของตัวเองอยู่

ดาวน์โหลดได้แล้ววันนี้ทั้ง iOS และ Android

เลือกงานที่ใช่ ใช้ชีวิตที่ชอบ ด้วยการค้นหางานที่ง่ายและรวดเร็ว พร้อมทั้งจัดการเรซูเม่อย่างมีประสิทธิภาพ ให้คุณอัปโหลด ดู และลบได้ทุกเมื่อที่ต้องการ เพลิดเพลินไปกับประสบการณ์การใช้งานแสนง่าย ด้วยระบบ AI ใหม่ ช่วยค้นหางานที่ตรงใจมากขึ้นถึง 6 เท่า​

ค้นหาตัวเอง ให้เจอเพื่ออนาคตการงานที่ดีกว่าเดิมด้วย Self-awareness

5 เหตุผลว่าทำไมคุณต้องรักในอาชีพของคุณ

ออกจาก Comfort Zone คุณกล้าหรือเปล่า

รู้จักตัวตน ค้นพบตัวเอง สู่ความสำเร็จในอาชีพที่ใฝ่ฝัน